Jak sprawić, by uczniowie zaangażowali się w naukę? Jak zachęcić ich, by wzięli odpowiedzialność za swoje wybory? Co zrobić, by relacje między nauczycielem i uczniem służyły rozwojowi wszystkich zainteresowanych? I w końcu: jak przekształcić system, by nie blokował potencjału uczniów? Odpowiedzi na te pytania poszukuje wielu dyrektorów szkół. Niewielu zdobywa się na odważny krok - wprowadzenia do szkoły tutoringu.
Tutoring – wyjaśnienia słów kilka.
Tutoring to metoda w edukacji, która na pierwszym miejscu stawia zindywidualizowany kontakt między nauczycielem (tutorem – z łaciny opiekun) a uczniem, czyli w najprostszym ujęciu: uczeń zdobywa wiedzę pod okiem nauczyciela-mistrza. To właśnie starożytne źródła tego podejścia: osoba mistrza charakteryzuje się wiedzą oraz doświadczeniem i w życzliwej relacji wspiera ucznia w zdobywaniu wiadomości i kształtowaniu umiejętności.
W jaki sposób przekłada się ta idea na szkolną rzeczywistość liceum? Uczniowie zdobywają wiedzę podczas zajęć blokowych, a dodatkowo każdy z nich jest objęty opieką nauczyciela-tutora. Podczas spotkań tutorskich uczniowie ustalają cele swojej nauki, poznają własne mocne strony, zastanawiają się nad swoim, nie tylko naukowym, rozwojem.
Szczególnie ważna jest tu relacja, jaka tworzy się podczas tych regularnych spotkań między nauczycielem a jego podopiecznym – jej podstawą musi być pozytywna komunikacja, a także obustronne zaufanie. Z drugiej strony – relacja ta ma służyć rozwojowi, a zatem nie może stać się przyjacielskim „poklepywaniem po plecach”. To wielkie wyzywanie dla uczniów, ale przede wszystkim dla nauczycieli – jak wspierać, a zarazem pokazywać jasne granice i motywować do nauki? Nie należy bać się podjęcia tego wyzwania, bo pierwsze efekty pojawiają się szybko: uczniowie są dobrze zmotywowani, świadomie podchodzą do własnej nauki i efektywnie planują swój czas.
Jakie są pierwsze wrażenia uczniów po wprowadzeniu tego systemu?
✓ Jestem bardzo zadowolona ze spotkań indywidualnych, to naprawdę czas tylko dla ucznia i tutora… Stuprocentowe skupienie na drugiej osobie…
✓ Podoba mi się, że nauczyciel może dostosować poziom nauczania do ucznia – jeśli coś już umiem, mogę robić trudniejsze zadania; jeśli nie – dostaję dodatkowe działania do rozwiązania i pomoc nauczyciela… Jest pełna indywidualizacja…
✓ Na początku trudno było się przestawić, teraz jest już OK. Bardzo doceniam to, że mogę skupić się na moich pasjach. Bardzo ważny jest też dla mnie kontakt z tutorem – najważniejsze jest to, że mnie bardzo skutecznie motywuje, a poza tym udzielił mi naprawdę ważnych rad dotyczących wyboru rozszerzenia.
Filozofia zmian.
Zapytać można, po co taka rewolucja? Jaka jest filozofia tej zmiany? Czy nie wystarczy, by w liceum pojawiły się dodatkowe godziny i przedmioty albo by zmienić nieco wewnątrzszkolny system oceniania, np. zacząć stosować ocenianie kształtujące? To okazuje się niewystarczające, innowacyjni dyrektorzy poszukują systemu kładącego nacisk na czynniki, które według wielu badań mają największy wpływ na efektywną naukę. Należą do nich przede wszystkim:
• przenoszenie odpowiedzialności za własną naukę z nauczyciela na ucznia, czyli
doprowadzenie do sytuacji, kiedy to uczniowi zależy na zdobywaniu wiedzy. Trudne?
Bardzo trudne w realizacji, ale nie niemożliwe. Pierwszym krokiem jest odpowiedni
sposób motywacji, a tę zapewnia:
• relacja – od wielu lat pisze się, że najważniejszym czynnikiem wspierającym proces uczenia się są pozytywne relacje między uczniem a nauczycielem; system tutoringowy takie relacje stawia na pierwszym miejscu;
• regularna informacja zwrotna – czyli informacje od nauczyciela przekazane w
spokojnej, przyjaznej atmosferze: co uczeń już osiągnął, co jeszcze przed nim, w jaki sposób może dążyć do celu; jest to wspólna refleksja nauczyciela i ucznia nad celami edukacyjnymi i nad rozwojem ucznia w różnych sferach.
Połączeniem tych wszystkich czynników jest tutoring: to system bardzo wymagający, ale przynoszący wymierne korzyści. Jak może on wyglądać w codzienności liceum? Po pierwsze: uczniowie mają w dużym stopniu spersonalizowaną ścieżkę edukacyjną, co na etapie liceum jest już bardzo ważne. Widocznym przejawem zmian jest też blokowy system zajęć, czyli nauka bez dzwonków, z łączeniem treści przedmiotowych, np. języka polskiego, zajęć artystycznych i wiedzy o kulturze, czy matematyki i informatyki.
Programy niektórych przedmiotów realizowane są podczas wyjazdów naukowych. Indywidualizacja jest najważniejsza przy nauce języków: tu warto zadbać, by każdy uczeń uczył się języka obcego na poziomie odpowiadającym jego umiejętnościom i wśród młodzieży o podobnych kompetencjach językowych.
Tutoring to system bardzo dynamiczny, zwłaszcza na początku wymaga on reagowania na to, co się dzieje, jakie są potrzeby uczniów i ich możliwości, dlatego nauczyciele muszą być silnie zmotywowani do ciągłego rozwijania swoich kompetencji i modyfikowania szczegółowych rozwiązań.
Tutoring – jakie przynosi korzyści?
• kształci uczniów, którzy myślą samodzielnie, są odpowiedzialni za swoje wybory,
potrafią przedstawiać swoje poglądy i bronić własnego zdania;
• nauczyciele nie tylko przekazują wiedzę, ale wspierają uczniów w realizacji ich planów i marzeń,
• szkolną rzeczywistość tworzą zaangażowani uczniowie i nauczyciele, między którymi tworzą się ciepłe i głębokie relacje.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz